Manevi Huzur ve Heyecan Kaynaklarımızı Kurutma Çabaları

Hz. Mevlâna ve Bediüzzaman Gibi Zatların Hataları ve Sevapları

Son zamanlarda, Hz. Mevlana‘nın Meşhur Mesnevi‘sinde ve diğer eserlerindeki bazı uygunsuz cinsellik hikâyeleri… Ve yine üstat Bediüzzaman’ın Risale-i Nur Külliyatı içerisindeki bir takım siyasi tespit ve tercihleri ve “Ehli Kitabın bazı kesimlerinin Müslümanlarla ittifak edeceği” beklentileri… Bahane edilerek bu çok değerli İslam alimlerine sataşma kampanyaları maalesef hız kazanmıştır. Böylesi talihsiz ve seviyesiz saldırıların, bu gibi zatların şahsında, asıl İslam’ı karalama ve saf zihinleri karıştırma operasyonlarının bir parçası olduğu açıktır. Önce şu noktaları bir kez daha vurgulamamız lazımdır.

1.  Allah’ın özel tayin ve terbiye edip görevlendirdiği Peygamberler dışında ve hele Hatemül Enbiya olan Efendimizden sonra, hiçbir ulemanın ve evliyanın asla “günahsız hatasız ve noksansız” sayılmayacağı, böyle düşünenlerin şirke kayacağı açıktır ve tüm İslam ulemasının ittifakıdır.

2.  Bir zatın, kendisi hakkında hüsnü zann edilen makamı ne olursa olsun, onun hâşâ “Her şeyi bildiği, manevi hükmünün her yerde geçtiği, kaderin onun iradesiyle değiştiği” iddiaları tam bir safsatadır, sapkınlıktır ve o şahsı tanrılaştırmak ve tabulaştırmaktır.

3.  Ancak bazı yanlış kanaat ve kararları, uygunsuz yaklaşımları ve içtihat hataları yüzünden Hz. Mevlana ve Üstat Bediüzzaman gibi zatların, diğer yüzlerce haklı ve hayırlı icraatlarının, çok faydalı kitaplarının, yararlı ve tutarlı tavırlarının hepsini kötülemeye çalışmak, sadece Şeytanın ve şeytani odakların işine yarayacak bir haksızlık ve ahlaksızlıktır. Çünkü böylesi içtihadi hatalarda, niyet ve mahiyetlerine göre günahkâr sayılmayacakları, hatta bir sevaba dahi nail olacakları müjdesi vardır. Kaldı ki, açıkça günah olan bir davranıştan dolayı bile, hiç kimse küfürle ve delaletle suçlanamayacak, ona düşman tavrı alınamayacaktır.

Peygamberlerden bile zelle cinsinden hatalar çıkmıştır

Zelle; Sözlükte “sürçüp hata yapma, yanlışa kayma, yanılma, ufak suç yapma, doğru ve uygun olandan ayrılma” anlamında kullanılır. Dinî literatürde ise bu terim daha çok Peygamberlerin hataları için kullanılmaktadır. Peygamberlerin kendilerine has bazı üstün sıfatları vardır. Bu sıfatlarla normal insanlardan seçilip ayrılırlar. Onlar nübüvvetten önce bile hırsızlık, yalancılık, dolandırıcılık, putlara tapma, ahlâk dışı davranışlar ve benzeri kötü alışkanlıklardan uzak tutulmuşlardır. İşte onlar için öngörülen sıfatlardan biri de “İsmet” sıfatıdır. Buna göre Peygamberlerin suçsuz ve günahsız olmaları lazımdır. Zira günah işlemek nübüvvet makamı ile bağdaşmaz. Onların kem gözlü ve hain bakışlı olmaları bile caiz sayılmamıştır. Bütün İslam alimleri arasında genel anlamda Peygamberlerin masum ve günahsız oldukları hususunda görüş birliği sağlanmıştır. Bazı ayet ve hadislerde geçen ifadelerden ötürü Peygamberlerin küçük günah işleyip işlemeyecekleri konusunda ihtilaf vardır. Mâtüridîlere göre Peygamber, küçük büyük bütün günahlardan, her türlü küfür ve şirkten uzaktır. Bununla birlikte küçük ve hafif hatalara, zelle türünden ayak kaymalara onlarda da rastlanır. Ancak tebliğde kesin olarak günahsızdırlar. Râzî ve Cürcanî’ye göre, dalgınlık veya unutkanlıkla bazı küçük hataların Peygamberden sadır olması mümkün sayılmıştır. Her Peygamberin biri kulluk, diğeri de Peygamberlik olmak üzere iki vasfı vardır. Peygamberlik vasfında asla hata etmezler, çünkü hepsi vahyin ve ilahi velayetin kontrolü altındadır. Ancak kulluk vasfında bazı hatalar yapılması fıtrattandır. Bununla birlikte yaptıkları hatalarda kasıt söz konusu olmamıştır.

Diğer Peygamberlerin zelle cinsinden hataları Kur’an-ı Kerim’de anlatılmaktadır. Sadece bizim Peygamberimiz Aleyhissalatü Vesselam Efendimiz ayrıdır; çünkü O en son, en güzel ve en mükemmel örnek konumundadır. Abese Suresi’nde A’ma bir Zat’la ilgilenmemesi ise, “böyle bir durumda hangi tavrın müminlere yakışmayacağını” fiilen göstermek ve öğretmek üzere hazırlanan ilahi bir senaryo icabıdır. Özetle Zelle; “Peygamberlerin hata ile veya unutarak yaptıkları kusurları ifade eden bir kavramdır.[1] Peygamberler aslında günahsızdır. Onlar “İsmet” sıfatına sahip örnek ve seçilmiş insanlardır. Ancak, istemeden bazı kusurlar işlemeleri de mümkün sayılmıştır. Şu kadar var ki böyle bir hata işleyen Peygamber hatasında ısrarlı olmamış, hemen bırakmış ve pişmanlığını açıklamıştır. Allah Onu derhal uyararak hatadan uzaklaştırır, yanlışından kurtarır.  Yani Zelle, “efdal (en faydalı) olanı terk edip, hatalı olanı yapmaktır” şeklinde de açıklanır.[2] Bu izaha göre, zelle büyük bir kusur sayılmamıştır. Fakat Peygamberlere yakışan daima en üstün olan davranışta bulunmak olduğu için, zelle işleyen Peygamberler hemen uyarılmıştır.

Şimdi: Cenabı Hak tarafından özel tayin ve terbiye edilmiş Peygamberler bile bazı zelle cinsinden hatalara düşebiliyor ise; Bediüzzaman ve Mevlana gibi zatların iyi niyetle ve hizmet gayretiyle düştükleri bir takım yanlış yorumları ve yaklaşımları yüzünden onlara sataşmak, insafa aykırıdır. Bazı hataları yüzünden eserlerindeki İslami kaynaklara dayalı binlerce hayırlı izahları ve yararlı ikazları yok saymak ve toplumu bu hikmet ve hakikatlerden mahrum bırakmak, Rahmani değil Şeytani bir damardır!

Mevlana’nın hayatı ve Mesnevi’nin mesajları!

13. Asır Anadolu’sunda yaşamış etkili bir Âlim ve düşünür olan Mevlana, yeni bir tasavvufi düşüncenin ve felsefi bir sistemin kurucu atalarından sayılmaktadır. Bu nedenle de kendisi, sadece yaşadığı muhit itibariyle değil, genel olarak Müslüman halkın din anlayışının şekillenmesinde öncü kabul edilen bir zattır. İşte böyle bir ortamda iyi bir dinî eğitim alan Mevlana, âlim babasının ölümünden sonra müderrisliğe başlamış ve öncelikle Ehl-i Sünnet fikirlerini savunan bir âlim olarak tanınmıştır. Ancak Mevlana, Şems-i Tebrizi ile tanıştıktan sonra O’na “tasavvufi manada âşık” olmuş ve Şems’le altı ay bir hücrede halvette kalmış ve bu halvetten sonra ruh dünyasında bir inkılâp yaşanmıştır. Şems ile tanıştıktan sonra aşk sarhoşu olarak semâya başladığı anlatılır. Şems O’na bugünkü şekliyle dönerek sema yapmayı öğreten üstadıdır. Mevlana özellikle Şems Konya’dan kaçıp Şam’a gittiğinde kendisini büsbütün semâya kaptırmıştır. Kitabî ilimlere ve Ehli Sünnet çizgisine pek bağlı kalmayan Şems’in, Mevlana’yı kendisine nasıl bu denli bağladığı manevi bir sırdır. Aslında Vahdet-i Vücut inancına yatkın olan Şems-i Tebrizi, Mevlana üzerinde derin etkiler bırakmıştır.

Hz. Mevlana’nın sohbetlerindeki ve başta Mesnevisi diğer eserlerindeki müstehcenlikle ilgili eleştirilere karşı çeşitli savunmalar yapılmıştır. Mevlana’nın eserlerini okumadan “Allah dostu Mevlana böyle bir şeyi eserlerine almaz” diyenler olduğu kadar; “Bunlar eserlerinin orijinallerinde yoktur, din düşmanları tarafından kitaplarına sokulmuştur” diyenler de vardır. Ama Mevlana’nın eserleri incelendiğinde bu tür edebe aykırı ve erotik ağırlıklı hikâyelere rastlanmaktadır. Örneğin; Mesnevi’de eşek ile cariyenin ilişkisine imrenen bir kadının meselesi,[3] Mısır halifesinin, Musul padişahının huri gibi güzel cariyesine âşık oluşunu ve onu almaya giden genç kumandanın, o güzel cariye ile olan münasebetini anlatan hikâyesi,[4] açıkça eşcinselliğin resmedildiği beyitleri,[5] bunlardan bazılarıdır. Çok daha açık saçık başka örnekler de vardır ki burada onları hatırlatmak bile sakıncalıdır.

Kimya Hatun sapkınlığı ve iftirası

Bugün bazı çevrelerce Hümanizmin devasa şahsiyeti olarak takdim edilen Şems-i Tebrizi ve Mevlana açıkça istismar konusu yapılmaktadır. Sahabe hanımlarını bile zan altında bırakacak asılsız yorumlara kalkışacaklara malzeme sunmak yanlıştır. Fihi Mâ Fih’te şöyle bir hikâye anlatılır; “Rivayet ederler ki; Peygamber, sahabeyle bir savaştan gelmişti. Bu gece şehrin dışında yatacağız, yarın gireceğiz şehre diye davul çalın buyurdu. Ey Tanrı elçisi dediler, sebebi ne? Olabilir ya dedi, kadınlarınızı yabancı erkeklerle buluşmuş görürsünüz; canınız sıkılır; bir fitnedir, kopar. Sahabeden biri (verilen emri) işitmeyip gitti ve karısını bir yabancıyla buldu.” Şems Mevlana’nın 15 yaşındaki cariyesi Kimya Hatun ile evlenmiş, ki kendisi 65 yaşındaydı. Bazı iddialara göre bu kızcağızın boynunu kırıp öldürmüştür ve bu yüzden Konya’dan kaçmıştır. Şems-i Tebrizi’ye, karısı Kimya Hatun’u bazen Allah olarak, daha doğrusu ona, Allah, karısı şeklinde görünürdü iddiaları tam bir saçmalık sapkınlıktır. Mevlana; bir çadırda Şems’i Kimya Hatun ile oynaşırken gördü. Mevlana oynaşmaları için biraz dışarıda dolaşıp, sonra hocasının yanına geldiğinde Şems; ‘O Kimya Hatun değildi. Yüce Tanrı beni o kadar sever ki, sevdiğim kimse suretinde yanıma gelir. Az önce senin beni halvet halinde gördüğün kadın da Kimya Hatun değildi, Allah Kimya Hatun şeklinde bana gelmişti’ der.[6] Ancak Fihi Mafih kitabının, Mevlana’nın sohbetlerinde tutulan notlardan hazırlandığı, bizzat kendilerinin yazmadığı açıktır. Bu kitabı oluşturanların kendi kanaat ve katkılarını karıştırmış olabilecekleri de unutulmamalıdır. Elbette Allah şekilden, biçimden, cisimden münezzeh ve müberradır, ama yine bütün nimetler, lezzetler ve izzetler de kesinlikle O’ndandır.

Cabir (R.A.)’den rivayete göre Resulüllah (SAV) buyurdular ki: “Seferden dönünce ailene gece vakti gelme, ta ki kocasını bekleyen kadıncağız usturasını kullansın, dağınık saçlarını tarasın. Sana keys gerekir.”[7]

Bir diğer rivayette şöyle gelmiştir: “Resulüllah (SAV) onları (yolculuktan dönenleri), kadınları ihanet zannı altında tutmuş ve açıklarını aramış olmamaları için, evlerinin kapılarını geceleyin çalmaktan nehyetti.”

Aynı konu bir diğer rivayette şöyle gelmiştir: “Resulüllah (SAV) “Kocası gurbette olan (yabancı) kadınların yanına girmeyin. Zira şeytan, her birinizin içinde, vücudunuzda kanın dolaştığı gibi, (kendisini hissettirmeden) dolaşır” buyurdu. Biz atılıp sorduk: “Sende de dolaşır mı?” “Bende de (dolaşır), ancak Allah Bana yardım etti de (şeytanım) Müslüman oldu.”[8]

Bu Hadis bir diğer rivayette şöyle nakledilmiştir: “Resulüllah (SAV), bir gazveden -veya bir seferden- döndüğü vakit Medîne’ye gece ulaşacak olsa girmez, sabahı beklerdi. Sabahtan önce ulaşacak olsa yine girmez, sabah vaktini beklerdi. Derdi ki: “Biraz mühlet tanıyın da kokusunu sürünmemiş olan taransın, kocası gurbette olan usturasını kullansın.”[9]

Sadece İbni Abbas’tan gelen bir rivayette: “Resulüllah (SAV) onları kadınların yanına geceleyin gelmeyi yasakladığı zaman, iki kişi (bu yasağı dinlemeyip), geceleyin evlerine geldi. Her ikisi de evinde hanımının yanında bir yabancı erkek buldu”[10] denilmektedir. Ve o erkeklerin hanımına nikâhı düşmeyen (kardeşleri, yeğenleri) gibi yakınları mı, yoksa başkaları mı oldukları ve onlara neler yaptıkları zikredilmemiştir.

Öyle anlaşılıyor ki, Medine’ye gece varan mücahit sahabenin, evlerine girmek için sabahı beklemeleri yolundaki uyarıyı, Hz. Peygamberimiz, hâşâ, sahabe hanımları başka erkekleri koyunlarına alacağı ve bunun ortaya çıkacağı için değil;

a) Hadisin diğer rivayetlerinde de açıkça vurgulandığı gibi; Hanımların haberdar edilerek temizlenip süslenmelerini sağlamak,

b) Henüz kocalarıyla tanışmamış olan kardeşleri ve yeğenleri gibi sürpriz misafirlerini, yabancı zannedip bir suizanna yol açmamak,

c) Bu gibi yanlış anlaşılmalar sonucu, öfke kabarmasıyla bazı katliamların ve kardeşlik bağlarını bozacak fesatlıkların önünü almak amacıyla bu uyarıları yapmışlardır.

Mevlana bu uygunsuz ve lüzumsuz hikâye ve örnekleri, asla bazı günahları övmek ve reklam edip ve özendirmek için değil, bunların kötülüklerini ve çirkin akıbetlerini öğütlemek ve öğretmek için anlatmıştır. Zaten aynı konuyla ilgili bölümlerdeki beyitlerinde bu gerçeği sıklıkla vurgulamıştır. Ama yine de hatalıdır, Kur’ani hakikat ve hikmetlerin açıklandığı bir kitaba yakışmamıştır, yanlış yorumlara ve yozlaşmaya müsait aktarımlardır. Bir nevi “Eşeğin aklına karpuz kabuğu” sokmaktır. Ancak dünya güzelini bile bir bütün olarak değil de, sadece burnundaki ifrazata, kusmuğuna ve dışkısına bakarsanız, nefretiniz uyanır. Mevlana’nın bazı hikâye ve misalleri edebe aykırıdır. Batıl ve ahlak dışı hikâyeleri tasvir saf zihinleri bulandırır. Mesnevideki bu tür hikâyeleri değil çocuklarımıza hatta arkadaşlarımıza bile anlatmaktan utanırız, yalnız başımıza okurken bile yüzümüz kızarır. Bu hatalı ve sakıncalı bir tebliğ ve öğretim tarzıdır. Ancak bu ve benzeri yanlışları yapan bir mümin hâşâ dinden çıkmamaktadır, en fazla hatalı ve günahkâr sayılır.

Asla unutmayalım ki; Allah her şeyde tecelli etmektedir, ama hiçbir şey hâşâ Allah’ın temsili değildir. Her şey bizzat Allah’ın eseridir, ama hiçbir şey O’nun BENZERİ değildir. Allah’ın veli, seçkin (istifa edilen, Mustafa) ve sevdiği kullarına hürmet ve muhabbet edilir, ama bunlar hâşâ Allah’ın kendisi değildir.

Üstat Bediüzaman’ın Mevlana ile ilgili şu tespitleri oldukça anlamlıdır

“Evet, vahdetü’l-vücuddan bahseden, fikren serâdan Süreyyaya çıkarak, kâinatı arkasında bırakıp nazarını Arş-ı Âlâya diken, istiğrâkî bir surette kâinatı mâdum sayıp her şeyi doğrudan doğruya kuvvet-i imanla Vâhid-i Ehadden görebilir. Yoksa, kâinatın arkasında durup kâinata bakan ve önünde esbabı gören ve ferşten nazar eden, elbette esbab içinde boğulup tabiat bataklığına düşmek ihtimali var. Fikren Arşa çıkan, Celâleddin-i Rumî gibi diyebilir: “Kulağını aç! Herkesten işittiğin sözleri, fıtrî fonoğraflar gibi, Cenâb-ı Haktan (gelmiş gibi) işitebilirsin.” Yoksa, Celâleddin gibi bu derece yükseğe çıkamayan ve ferşten Arşa kadar mevcudatı ayna şeklinde görmeyen adama “Kulak ver, herkesten kelâmullahı işitirsin” desen, manen Arştan ferşe sukut eder gibi, hilâf-ı hakikat tasavvurât-ı bâtılaya giriftar olur.”[11]

“BİRİNCİ NOKTA: Kırk elli sene evvel, Eski Said, ziyade ulûm-u akliye ve felsefiyede hareket ettiği için, hakikatü’l-hakaike karşı ehl-i tarikat ve ehl-i hakikat gibi bir meslek aradı. Ekser ehl-i tarikat gibi yalnız kalben harekete kanaat edemedi. Çünkü, aklı, fikri hikmet-i felsefiyeyle bir derece yaralıydı, tedavi lâzımdı.” “Sonra, hem kalben, hem aklen hakikate giden bazı büyük ehl-i hakikatin arkasında gitmek istedi. Baktı, onların her birinin ayrı, câzibedar bir hassası var. Hangisinin arkasından gideceğine tahayyürde kaldı. İmam-ı Rabbânî de ona gaybî bir tarzda “Tevhid-i kıble et” demiş. Yani, “Yalnız bir üstadın arkasından git” O çok yaralı Eski Said’in kalbine geldi ki:””Üstad-ı hakikî Kur’an’dır. Tevhid-i kıble bu üstadla olur” diye, yalnız o üstad-ı kudsînin irşadıyla hem kalbi, hem ruhu gayet garip bir tarzda sülûke başladılar. Nefs-i emmaresi de şükûk ve şübehatıyla onu mânevî ve ilmî mücahedeye mecbur etti. Gözü kapalı olarak değil; belki İmam-ı Gazâlî (R.A.) Mevlâna Celâleddin (R.A.) ve İmam-ı Rabbânî (R.A.) gibi kalb, ruh, akıl gözleri açık olarak, ehl-i istiğrâkın akıl gözünü kapadığı yerlerde, o makamlarda gözü açık olarak gezmiş. Cenabı Hakka hadsiz şükür olsun ki, Kur’ân’ın dersiyle, irşadıyla hakikate bir yol bulmuş, girmiş. Hatta “Her bir şeyde O’nun bir olduğuna delâlet eden bir delil vardır.” İbnü’l-Mu’tez’in bir şiirinden alınmıştır. İbn-i Kesîr, Tefsîrü’l-Kur’âni’l-Azîm, 1:24. hakikatine mazhar olduğunu, Yeni Said’in Risale-i Nur’uyla göstermiş.”

“İKİNCİ NOKTA: Mevlâna Celâleddin (R.A.) ve İmam-ı Rabbânî (R.A.) ve İmam-ı Gazâlî (R.A.) …Devamını okumak için tıklayınız.

[1] Aliyyü’l-Karî, Şerhu Fıkhı’l-Ekber, Mısır 1323, 51, 53